+3892 3 280 100 network23@epi.org.mk
 Мени
БарајЗатвори
Барај документи
Барај
Област / подрачје
Извор
Под-извор
Тип
Таг
Од Мрежа 23
Датум на објавување
Јазик
Име, опис или клучен збор

Статус на имплементација на правосудни реформи

Статус на имплементација на Стратегијата за реформа на правосудниот сектор 2017-2022 година

Последна промена: 17 февруари 2021
Напредок

Легенда

Има напредок
Одреден напредок
Нема напредок
*се однесува само на годините за кои е спроведено следење на Стратегијата за реформа на правосудниот сектор

1. Стратешка цел: Квалитет

1.1. Стратешка насока: Воедначување на судска пракса

Индикатори

1.1.1 Перцепција за компетентност на судиите види детали

Првата анкета беше спроведена во периодот од декември 2019 до февруари 2020 година, додека втората анкета беше спроведена во периодот од декември 2020 до април 2021 година.

Прва анкета – 96%8 од испитаните судии би ја оцениле стручноста и компетентноста на своите колеги судии како добра или многу добра (4 и 5, на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка).
Втора анкета – 91% од испитаните судии би ја оцениле стручноста и компетентноста на своите колеги судии како добра или многу добра (4 и 5, на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка).

1.1.2 Перцепција за компетентност на обвинителите види детали

Првата анкета беше спроведена во периодот од декември 2019 до февруари 2020 година, додека втората анкета беше спроведена во периодот од декември 2020 до април 2021 година.

Прва анкета – 91% од судиите би ја оцениле како добра или многу добра (4 и 5, на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка).
Втора анкета – 80% од судиите би ја оцениле како добра или многу добра (4 и 5, на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка).

1.1.3 Перцепција за примена на стандарди за подобрување на квалитетот на судските одлуки/пресудите види детали

Првата анкета беше спроведена во периодот од декември 2019 до февруари 2020 година, додека втората анкета беше спроведена во периодот од декември 2020 до април 2021 година.

Прва анкета (судии) – 4,1 (на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка).
Прва анкета (адвокати и јавни обвинители) – 2,9 (на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка).

Втора анкета (судии) – 5 (на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка).
Втора анкета (адвокати и јавни обвинители) – 3,75 (на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка.

1.1.4 Број на донесени мислења од страна на Врховниот суд за судската практика види детали

2018:
Донесени и објавени на интернет-страницата се пет правни мислења и 17 сентенции.
Врховниот суд нема донесено и објавено начелни правни мислења и начелни ставови.
2019:
Донесени и објавени на интернет-страницата се две начелни правни мислења и четири правни мислења и заклучоци и 9 сентенции.
Врховниот суд нема донесено и објавено начелни ставови.
2020:
Во 2020 година, донесени и објавени на интернет-страницата се едно начелно правно мислење, четири правни мислења и заклучоци и шест сентенции. Во текот на 2020 година не се донесени начелни ставови.

1.1.5 Процент на судии кои учествуваат во континуирана обука за различни видови вештини види детали

2019:
На обуки поврзани со управување и раководење со суд, како и етика во  учествувале 117 судии, односно претседатели на судови, што е 23% од просечниот број судии за 2019 година (512 судии).
2020:
На обуки поврзани со управување и раководење со суд, како и етика во 2020 година учествувале 158 судии, што е 31% од бројот на судии заклучно со декември 2019 година (506 судии).

1.1.6 Удел на обуки кои ја вклучуваат судската пракса на ЕСЧП или одлуки и препораки на телата за човекови права на ОН види детали

​2018:
12%, или 22 од вкупно 189 обуки, се обуки во кои е опфатена анализа на објавените судски одлуки што се фокусира на случаи поврзани со човекови права.
2019:
10%, или 23 од вкупно 222 развиени обуки, се обуки што ја вклучуваат судската практика на ЕСЧП.
2020:
Во 2020 година, 16% или 21 од вкупно 120 обуки реализирани обуки се обуки за судската практика на ЕСЧП.17

1.1.7 Процент на слушатели на континуирана обука (судии, обвинители) кои поминале обука за судската практика на ЕСЧП види детали

2018:
Процентот на слушатели на континуирана обука изнесува 30%
2019:
Во 2019 година, од вкупно просечен број судии и јавни обвинители 703 за 2019 година, 46% поминале обука за судската практика на ЕСЧП. Од нив, 286 се судии и 40 јавни обвинители.
2020:
Во 2020 година, процентот останува ист, односно 46% од судиите и јавните обвинители поминале обука за судската практика на ЕСЧП. Од нив, 241 се судии и 80 јавни обвинители.

1.1.8 Процент од вкупниот број на судии кои учествуваат во континуирана обука за правото на ЕУ види детали

2018:
Бројот на судии кои поминале континуирана обука за правото на ЕУ изнесува 5%.
2019:
Во 2019 година, 45% од вкупниот просечен број судии (или вкупно 232 од 512) учествувале во континуирана обука за правото на ЕУ.
2020:
Во 2020 година, само 11% (или вкупно 58 судии од 506 судии) учествувале во континуирана обука за правото на ЕУ, а одржани се шест обуки за правото на ЕУ.

1.1.9 Удел на обуки во кои е опфатена анализа на објавените судски одлуки која се фокусира на случаи поврзани со човекови права види детали

2018:
Бројот на обуките во кои е опфатена анализа на објавените судски одлуки што се фокусира на случаи поврзани со човекови права изнесува 12%.
2019:
Бројот на обуките во кои е опфатена анализа на објавените судски одлуки што се фокусира на случаи поврзани со човекови права изнесува 14%.
2020:
Во 2020 година, 6% од вкупно 130 обуки се обуки во кои е опфатена анализа на објавените судски одлуки што се фокусира на случаи поврзани со човекови права.

1.1.10 Број на одржани средби помеѓу судиите од различни апелациски подрачја и Врховниот суд (за судската пракса) види детали

2018:
Врховниот суд и апелациските судови имаат одржано три работни средби за уедначување на судската практика.
2019:
Во 2019 година, апелациските судови и Врховниот суд имаат одржано три работни средби за уедначување на судската практика.
2020:
Во 2020 година не се одржани средби помеѓу судиите од различните апелациски судови и Врховниот суд за уедначување на судската практика.

1.1.11 Број на одржани седници на Врховниот суд за судската практика види детали

2019:
Одржани се седум седници на Врховниот суд за судската практика.
2020:
Одржани се три седници на Врховниот суд за судската практика.
 

1.2. Стратешка насока: Ревидирање на критериумите за оценување на судиите и јавните обвинители

Индикатори

1.2.1 Објективни и транспарентни критериуми за избор на судиите, засновани на заслуги, а имајќи ги предвид квалификациите, интегритетот, способноста и ефикасноста, и почитувајќи ги принципите на родова еднаквост и правична застапеност види детали

Во однос на законските критериуми за избор на судии, како што е нотирано и во „Извештајот од следење на Стратегијата за реформа на правосудниот сектор (2017-2022) за 2019 година“ постои суштинско подобрување со донесувањето на Законот за изменување и дополнување на Законот за судовите, што беше позитивно оценет и од Венецијанската комисија24 и со кој се имплементираат препораките дадени во двата извештаи од експертската група предводена од Прибе, каде што е наведено дека Академијата за судии и јавни обвинители треба да остане единствена точка за влез во судството и јавното обвинителство.
Во однос на принципот на соодветна и правична застапеност, тој се почитува уште при селекцијата на кандидатите за прием во почетната обука во Академијата и е загарантиран со Законот за судовите. Исто така, при определувањето на оптималниот број судии и судии-поротници во државата, Судскиот совет треба да го применува начелото на соодветна и правична застапеност на припадниците на заедниците кои не се мнозинство. Соодветната и правична застапеност во изборот на судии и претседатели на судови е загарантирана и со член 50 од Законот за Судскиот совет.
Гаранции за квалитетот на избраните судии во основните судови е и почетната обука што ја поминуваат кандидатите во Академијата за судии и јавни обвинители. Со предлог-законот за Академијата за судии и јавни обвинители, што во јули 2019 година беше усвоен од Владата, се редефинираше начинот на полагање на приемниот и завршниот испит врз основа на мерила и објективни критериуми за процена на знаењата на кандидатите. Меѓутоа, овој закон не беше усвоен од претходниот парламентарен состав. Новиот предлог-закон се работеше од комисија формирана во Министерството за правда во 2020 година.

1.2.2 Објективни и транспарентни критериуми за унапредување на судиите (избор во повисок суд, избор на претседател на суд), засновани на принцип на заслуги, а имајќи ги предвид квалификациите, интегритетот, способноста и ефикасноста, и целосно почитувајќи ги принципите на родова еднаквост и правична застапеност види детали

Како што е наведено и во претходниот извештај, посебните услови (законски) за избор на судија и претседател се наведени во член 46 и 47 од измените на Законот за судовите беа позитивно оценети од Венецијанската комисија. Во сите случаи на унапредување на судиите потребно е кандидатот да биде оценет со позитивна оцена, согласно Законот за Судскиот совет, со што му се остава право на избор на Судскиот совет. Согласно новиот Закон за Судскиот совет, судиите и претседателите на судовите можат да бидат редовно и вонредно оценувани.
Иако новиот Закон за Судскиот совет, уште во нацрт-верзија, доби позитивно мислење од Венецијанската комисија, сепак во мислењето е наведено дека „тежина на различните параметри земени предвид при процената на перформансите треба да се одржува под постојана ревизија. Во оваа насока, Судскиот совет почна со подготовка на методологија со индикатори на сложеноста на предмети и посебен правилник за евалуација, односно оценување на судиите, кои сè уште не се донесени од Советот. Оценувањето на судиите е еден од клучните параметри за унапредување. Иако критериумите за оценување и постапката доби позитивно мислење од Венецијанската комисија и при подготовка на новиот Закон за Судскиот совет беа консултирани релевантните чинители, од последната спроведена анкета постојат различни ставови во однос на критериумите и постапката за оценување. Имено, критериумите и постапката за оценување на судиите е оценета како непроменета, и тоа од страна на 50% од судиите, 41,2% од адвокатите и 42,4% од јавните обвинители. 8,3% од судиите сметаат дека многу се влошени критериумите.
Клучно во однос на враќањето на довербата на граѓаните во делот на избор и унапредување на судиите е и образложувањето на одлуките на Судскиот совет за (не)изборот на судиите. Институтот за европска политика испрати барање за слободен пристап до Врховниот суд, со цел да се утврди колку се користи механизмот за жалби до Советот за жалби при Врховниот суд од кандидатите кои не се избрани за судии, односно претседатели на судови
согласно член 49 и член 51 од Законот за Судскиот совет. Имено, во 2020 година39 по првпат избрани или унапредени во друг суд се вкупно десет судии, додека избрани се осум претседатели на судови, не земајќи ги предвид определените в.д. претседатели во 2020 година. Од добиените податоци по барањето за слободен пристап од Врховниот суд во 2020 година, поднесени се три жалби до Советот за жалби при Врховниот суд согласно член 49 од Законот за Судскиот совет од кандидати кои не се избрани за судии. Советот за жалби во сите жалби донел одлуки со кои жалбите се одбиени, а решението на Судскиот совет потврдено. Согласно овој член, во 2019 година е поднесена само една жалба и по оваа жалба Советот за жалби донел одлука со која ја одбива жалбата и го потврдува решението на Судскиот совет. Ниту во 2019 година, ниту во 2020 година не се поднесени жалби до Советот за жалби при Врховниот суд од судии кои не се избрани за претседатели на судови согласно член 51 од Законот за Судскиот совет.

1.3. Стратешка насока: Функционален систем за пробација и други алтернативни мерки

Индикатори

1.3.1 Промена во употребата на пробација или други алтернативни мерки види детали

2019:
Пробациската служба активно почнала со работа во 2019 година, а во текот на годината имало 165 пробациски предмети. Најголем  дел се за надзор на условно отпуштени осудени лица од издржување на казната затвор (111 предмети), 43 предмети се за надзор на  осудени лица на условна осуда со заштитен надзор, за надзор над извршувањето на општокорисна работа има еден предмет, а десет предмети се по барање на судот за примена на инструментот за процена на ризик и подготовка на пробациски извештај со предлог на најсоодветна санкција за време на судската постапка.  
2020:
Во текот на 2020 година има зголемување на бројот на пробациски предмети, односно вкупно 276 предмети. Од нив, како најголем дел се однесуваат на алтернативната мерка условен отпуст (178 предмети), потоа има 48 алтернативни мерки условна осуда со заштитен надзор, 28 алтернативни мерки општокорисна работа и 22 предмети за процена на ризик.
 

1.4. Стратешка насока: Следење на резултатите и квалитетот на нотаријатот

Индикатори

1.4.1 Број на предлози за дисциплинска постапка против нотари поднесени до Нотарската комора и број на донесени дисциплински мерки види детали

2019:
Во 2019 година, до Дисциплинскиот совет на Нотарската комора се поднесени 15 предлози за дисциплинска постапка против нотари (12 поднесени од министерот за правда врз основа на извршени надзори и три поднесени од претседателот на Нотарската комора). Дисциплинскиот совет на Нотарската комора разгледал вкупно 13 предлози за поведување на дисциплинска постапка поднесени во 2019 година (десет поднесени од министерот за правда и три од претседателот на Нотарската комора), при што ги донел следните дисциплински мерки – пет парични казни и пет јавни опомени. За еден предмет констатирана е застареност, а за еден предмет нотарот е ослободен од одговорност.
 
Дисциплинскиот совет на Нотарската комора во текот на 2019 година постапувал и по пет предлози за поведување на дисциплинска постапка од претходната 2018 година (четири предлози поднесени од министерот за правда и еден поднесени од претседателот на Нотарската комора), при што донесени се дисциплински мерки – две јавни опомени. За еден предмет констатирана е застареност и за два предмета нотарот е ослободен од одговорност.
2020:
Во 2020 година, Министерството за правда до Дисциплинскиот совет на Нотарската комора има поднесено четири предлози за дисциплинска постапка против четири нотари и донесени се следните одлуки:
– Три одлуки со кои се изрекува дисциплинска мерка – парична казна;
– Една одлука со која се изрекува дисциплинска мерка – јавна опомена.

1.5. Стратешка насока: Континуирано следење на ефектите од извршувањето и на квалитетот на работењето

Индикатори

1.5.1 Стапка на реализација на извршни исправи види детали

2018:
Стапка на реализација на извршни исправи e 55,7%.
2019:
Стапка на реализација на извршни исправи e 44,5%.
Можна причина за намалување на реализацијата се силните критики од граѓаните во однос на трошоците на извршувањето, што резултираше и со намалување на тарифите на извршителите и укинувањето на наплатата на одредени категории трошоци.
2020:
44,55% во 2020 година, што е исто ниво како и во 2019 година.

1.5.2 Број на предлози за дисциплинска постапка против извршители поднесени до Комората на извршители и број на донесени дисциплински мерки види детали

2018:
Дисциплинската комисија на Комората на извршители поведе постапка против двајца извршители, кои ги огласи за виновни и им изрече дисциплински мерки – парични казни.
2019:
Дисциплинската комисија на Комората на извршители поведе постапка против тројца извршители, кои ги огласи за виновни и им изрече дисциплински мерки: јавна опомена, парични казни и трајно одземање на правото за вршење на должноста извршител (во еден случај).
2020:
Министерството за правда во 2020 година има поднесено три предлози за поведување на дисциплинска постапка до Дисциплинската комисија при Комората на извршители против тројца извршители и донесени се следните одлуки:
– Една одлука со која се изрекува дисциплинска мерка – парична казна;
– Една одлука со која се одбива предлогот и се утврдува дека не е сторена дисциплинска повреда од страна на извршителот;
– Еден предмет е префрлен за одлучување во 2021 година.
 

1.6. Стратешка насока: Зачестена употреба на медијација од страна на јавни органи

Индикатори

1.6.1 Број на предмети упатени на медијација од страна на јавните органи види детали

2018:
Бројот на предмети што медијаторите одговориле дека им ги упатиле јавните органи во  2018 година е 128 предмети.
Процентот на медијатори кои се изјасниле дека им се упатени предмети од страна на јавните органи е 36%.
2019:
Бројот на предмети што медијаторите одговориле дека им ги упатиле јавните органи во  2019 година е 89 предмети.
Процентот на медијатори кои се изјасниле дека им се упатени предмети од страна на јавните органи е 50%.
2020:
Постои зголемување на бројот на предмети што медијаторите одговориле дека им ги упатиле јавните органи во 2020 година (133 предмети), во споредба со 2019 година (89 предмети).
 

1.6.2 Број на предмети решени со медијација, во кои странки се јавни органи види детали

2018:
Број на предмети решени со медијација, во кои странки се јавни органи e 82.
2019:
Број на предмети решени со медијација, во кои странки се јавни органи e 58.
2020:
Постои зголемување на бројот на решени предмети во 2020 година (128 предмети), за разлика од 2019 година (58 предмети).

1.7. Стратешка насока: Стимулирање на примената на медијацијата во судските постапки

Индикатори

1.7.1 Број на предмети упатени на медијација согласно Законот за правда на децата види детали

2018:
Hема предмети упатени на медијација согласно Законот за правда на децата.
2019:
Hема предмети упатени на медијација согласно Законот за правда на децата.
2020:
Во 2020 година има четири предмети упатени на медијација.

1.7.2 Број на решени предмети со медијација согласно Законот за правда на децата види детали

2018:
Нема предмети упатени на медијација согласно Законот за правда на децата, па нема ни решени предмети.
2019:
Нема предмети упатени на медијација согласно Законот за правда на децата, па нема ни решени предмети.
2020:
 

1.7.3 Број на предмети упатени на медијација согласно Законот за заштита на потрошувачите види детали

2018:
Број на предмети упатени на медијација согласно Законот за заштита на потрошувачите е 4 предмети.
2019:
Број на предмети упатени на медијација согласно Законот за заштита на потрошувачите е 9 предмети.
2020:
Постои намалување на бројот на предмети што медијаторите одговориле дека се упатени на медијација согласно Законот за заштита на потрошувачите во 2020 година (четири предмети) во споредба со 2019 година (девет предмети).
 

1.7.4 Број на решени предмети со медијација согласно Законот за заштита на потрошувачите види детали

2018:
Број на решени предмети со медијација согласно Законот за заштита на потрошувачите e 1 предмет.
2019:
Број на решени предмети со медијација согласно Законот за заштита на потрошувачите e 3 предмети.
2020:
Ист е бројот на решени предмети согласно Законот за заштита на потрошувачите како и во 2019та година - решени се 3 предмети.
 

1.7.5 Стапка на успешност на стопански и работни спорови, решени по пат на медијација види детали


Од 2016- 2019:
Стапката на успешност на стопанските спорови решени по пат на медијација е 28,3% (од вкупно 567 предмети, спогодба е постигната во 161).

Стапката на успешност на работните спорови решени по пат на медијација е 99,60% (од вкупно 948 предмети, спогодба е постигната во 945 предмети).
2019:
Во 2019 година, во регистарот што го води Министерството за правда се регистрирани
87 медијации во трговски спорови, додека 16 од споровите завршиле со спогодба.
2020:
Во 2020 година има значителен пораст на бројот на поведени трговски спорови во постапка за медијација, односно 189 медијации, од кои 37 завршиле со спогодба.
За разлика од 2019 година, каде што нема ниту еден предмет за медијација во работните спорови регистриран во Регистарот што го води Министерството за правда, во 2020 година по оваа основа се регистрирани 126 медијации, од кои 89 завршиле со спогодба.
 

2.1. Стратешка насока: Следење на ефикасноста на судството преку индикаторите утврдени во EU Justice Scoreboard (листа на резултати), СЕРЕЈ и други меѓународни стандарди

Индикатори

2.1.1 Примена на Методологијата за судска статистика со CEPEJ стандарди види детали

Активноста подразбира анализа на потребата и надградба на софтверот за судска статистика, имплементација на системот и подготовка на анализи и генерирање извештаи согласно со индикаторите од Методологијата за судска статистика.
Методологијата дефинира 11 индикатори за анализа и мониторинг на судски достигнувања, што
судовите се обврзани да ги собираат, обработуваат и објавуваат – а сепак, не се случува ова. Дополнително, Методологијата предвидува дека научните и истражувачките институции би имале директен пристап до обработените статистички податоци и анализи, што исто така сè уште не е имплементирано.

2.2. Стратешка насока: Доследно спроведување на Акциониот план за решавање на старите предмети и следење на состојбата со нерешени предмети

Индикатори

2.2.1 Број на нерешени предмети види детали

Според Акцискиот план во рамките на Стратегијата се предвидува формирање на функционални работни тела што ја следат состојбата со старите и нерешени предмети и изготвуваат предлог-план за надминување на застојот на предметите, преку спроведување на мерката за редовно доставување на месечни извештаи до ССРМ од страна на претседателите на судовите за старите инерешени предмети, што треба да резултира со намален број на стари и нерешени предмети за 10% на годишно ниво од 2019 година.
2019:
На крајот на 2019 година има 97.091 нерешен предмет, што е зголемување за 5.483 предмети во однос на 2018 година.
2020:
На крајот на 2020 година бројот на нерешени предмети изнесува 99.594, што претставува заостаток за 2.503 предмети во однос на 2019 година.

2.2.2 Стапка на решавање предмети во првата инстанца види детали

2018:
Стапка на решавање предмети во првата инстанца e 101,2%.
2019:
Стапка на решавање предмети во првата инстанца e 96,5%. 
Причината за падот кај овој показател во 2019 година може да се најде во зголемувањето на бројот на примени предмети во 2019 година.
2020:
Во 2020 година стапката изнесува 99,44%, што се должи пред сè на пандемијата со вирусот КОВИД-19, и покрај сите преземени мерки и активности за намалување на заостатокот на предмети во судовите.

***Стапката се пресметува како однос на решените случаи во одредениот временски период/
новите случаи во временскиот период *100.

2.2.3 Потребно време за решавање на заостатокот на предмети во првата инстанца види детали

2018:
147,7 денови денови биле потребни за решавање на нерешените предмети во првата инстанца. 
2019:
152,8 денови биле потребни за решавање на нерешените предмети во првата инстанца. 
2020:

2.2.4 Број на стари предмети види детали

2018:
Бројот на стари предмети на крајот на 2018 година изнесува 3.921 предмети.
2019:
Бројот на стари предмети на крајот на 2019 година изнесува 2.852 предмети.
По категории, старите предмети се намалени:
- постарите од три години за речиси 60%
- постарите од седум година за 46%
- постарите од десет година за четвртина.
Во сите три категории стапката на решени предмети е зголемена.
2020:
На крајот на 2020 година бројот на стари предмети изнесува 2.708, односно намалување од 5% во однос на 2019 година.

2.2.5 Број на предмети во кои е утврдена повреда на принципот за судење во разумен рок види детали

2018:
Бројот на предмети во кои е утврдена повреда на овој принцип е 191 предмет.
Стапката на вакви предмети во кои е утврдена повреда е 24%.
2019:
Вкупниот број предмети пред Врховниот суд од оваа област е намален за 200, односно за 25% во споредба со 2018 година.
Бројот на предмети во кои е утврдена повреда на овој принцип е 165 предмети.
Стапката на вакви предмети во кои е утврдена повреда е 27%.
2020:
Во 2020 година, повреда е утврдена во 144 предмети.
 

2.3. Стратешка насока: Усогласување на бројот на судии во Република Северна Македонија со европскиот просек по глава на жител

Индикатори

2.3.1 Трошковна ефикасност при решавање на предметите види детали

2019:
Најмалку ефикасниот апелациски суд троши, во просек, 33% повеќе по решен предмет од трошковно најефикасниот апелациски суд.
Во просек, за еден решен предмет кај последнорангираниот основен суд се троши 2,6 пати повеќе од трошковно најефикасниот основен суд.
2020:
Според Акцискиот план во рамките на Стратегијата се предвидува мерката оптимизација на бројот на судиите со бројот на предметите во судовите, согласно со европските стандарди преку природен одлив на судиите (со пензионирање). Во однос на активностите се предвидува анализа на состојбата заради усогласување со европските стандарди, како и донесување одлуки за потребен број судии по судови, согласно со бројот на предметите во секој суд и согласно со европските критериуми.
Во текот на 2020 година изработена е Стратегија за човечки ресурси за судската мрежа, со дефинирани активности за периодот 2021-2026 година, со цел за зајакнување и подобрување на веќе воспоставената правна, финансиска и институционална правна рамка и ефикасно искористување на расположливите човечки ресурси.
 

2.3.2 Стапка на продуктивност во решавањето на предметите види детали

2019:
Во споредба со 2018 година, два апелациски суда бележат зголемување на продуктивноста, а два намалување на продуктивноста (просечно решени предмети по судија).
16 основни судови бележат зголемување, а 11 намалување на стапката на продуктивност.
Стапката на продуктивност е 4,1 пати повисока кај прворангираниот во споредба со последнорангираниот суд.
2020:

2.4. Стратешка насока: Подобрување на капацитетите на судската и јавно обвинителската служба

Индикатори

2.4.1 Перцепција за односот, професионалноста и стручноста на судската служба види детали

2019:
Стручноста и компетентноста на стручните судски соработници судиите најчесто ја оценувале со оценка 4 (46%) на скала од 1 до 5, каде што 5 е највисока оценка. Таа оценка најчесто ја давале и анкетираните адвокати и јавни обвинители (35%), но кај нив има и значителен број одговори со оценка 3 (34%). Од анкетираните граѓани кои биле учесници во некој спор, 71% одговориле дека не се случило или ретко се случило одолжувањето на судските постапки да биде резултат на грешки на персоналот на судот. 60% од испитаните граѓани се согласуваат дека судскиот персонал се однесувал еднакво со луѓето независно од нивните примања, потекло, пол и религија, а 40% не се согласуваат.
2020:
Според Акцискиот план во рамките на Стратегијата се предвидува мерката Усогласување на Законот за судска служба и Законот за јавнообвинителска служба со Законот за вработени во јавниот сектор и Законот за административни службеници, со што би се постигнал унифициран систем на судска и јавнообвинителска служба со системот на вработени во јавна и административна служба.
Според анкетата на граѓаните, стручноста и компетентноста на стручните судски соработници судиите најчесто ја оценувале со оценка многу добра (33,3%) и во двете анкети. Таа оценка најчесто ја давале и анкетираните адвокати и јавни обвинители. Од анкетираните граѓани кои биле учесници во некој спор, 29% одговориле дека не се случило или дека ретко се случило одолжувањето на судските постапки да биде резултат на грешки на персоналот на судот.
*** Анкетите во овој дел се спроведени во 2020-2021 година.

2.5. Стратешка насока: Целосна функционалност на веб порталот www.sud.mk

Индикатори

2.5.1 Процент (удел) на објавени судски пресуди на порталот види детали

2019:
Судовите или не даваат податоци за бројот на објавени пресуди или водат евиденција за објавени пресуди во текот на неколку години, а не во текот на една година.
2020:
Според Акцискиот план во рамките на Стратегијата се предвидува мерката редовно ажурирање на судската база на податоци, што треба да резултира со зголемена посетеност на порталот. Судовите или не даваат податоци за бројот на објавени пресуди или водат евиденција за објавени пресуди во текот на неколку години, а не во текот на една година. Пребарувањето и наоѓањето на конкретна одлука е отежнато, бидејќи е невозможно одлуките да се пребаруваат по клучни зборови.Судовите немаат објава на сите пресуди во текот на една година, а некои воопшто не објавуваат судски пресуди. Основниот кривичен суд, на интернет-страницата на судот во текот на 2020 година, со помош на волонтери, анонимизираше и објави вкупно 1.814 анонимизирани одлуки.
 

2.5.2 Примена на стандарди за онлајн-објавување на судските пресуди види детали

2019:
Мнозинството судии (59%) и службеници (53%) сметаат дека се почитуваат стандардите за роковите за онлајн-објавување на пресудите, а околу 40% дека не се почитуваат. Во врска со задоволството од онлајн-објавувањето, најчесто испитаниците го оцениле со средна оценка (39% судии, 25% службеници и 27% адвокати/јавни обвинители), а втора најчесто избирана оценка е највисоката 5 кај судиите (24%), односно 4 кај службениците, адвокатите/јавните обвинители (21% и 19%, соодветно). Во врска со задоволството од онлајн- пребарливоста на судските одлуки, најчеста оценка кај судиите и службениците е 4 од можни 5 (39% и 29%, соодветно), а адвокатите/ јавните обвинители најчесто давале средна оценка 3 (23%). Сепак, 15% од судиите, 26% од службениците и 24% од адвокатите/јавните обвинители задоволството од пребарливоста го оцениле со најниските оценки 1 и 2.
2020:
Мнозинството од испитаниците (88% во 2020 и 89% во 2021 година) сметаат дека онлајн-објавувањето на судските одлуки е од висока важност. Во врска со задоволството од онлајн-објавувањето, 25% и во двете анкети не се многу задоволни, а 64% во 2020 г., односно 69% во 2021 година се делумно или најзадоволни од тоа.

2.5.3 Достапност на онлајн- информации за јавноста за правосудниот систем види детали

Достапни се следниве видови таргетирани информации:
а) онлајн-формулари за јавноста и компаниите – на sud.mk се објавени формулари – барања и уплатници за различни документи што ги издава судот (уверенија, потврди и сл.);
б) информации наменети за лица со оштетен вид или слух – порталот sud.mk не е приспособен за овие лица, а сепак дава информации за одговорни овластени лица за спроведување на лицата со инвалидност и овозможување на корисен пристап до информации во судот;
в) информации наменети за лица кои не го зборуваат службениот јазик – порталот sud.mk е достапен и во рудиментарна англиска верзија.

Не се достапни следниве видови таргетирани информации:
а) образование за правата на граѓаните во правосудниот систем преку интерактивни алатки;
б) компјутерски терминали во судовите со интернет-пристап достапни за граѓаните;
в) интерактивна онлајн-симулација за да се процени квалификуваноста за правна помош – не е достапно;
на веб-сајтот на Министерството за правда има објавено информација за тоа кои услови треба да ги исполни барателот на бесплатна правна помош, но со застарени параметри;
г) информации наменети за деца – на сајтовите на некои судови единствено можат да се најдат контакт-податоци за адвокати кои се специјализирани за Законот за правда за децата.

2.5.4 Број на посетители на веб-порталот види детали

2.5.5 Број на судски одлуки објавени на порталот www.sud.mk види детали

2019:
Во врска со онлајн-објавувањето на судските одлуки, судиите задоволството најчесто го оценувале со средната оценка – 3, на скала од 1 до 5. 10% од судиите се незадоволни, а 46% се делумно или целосно задоволни од начинот на кој се врши објавувањето. Задоволството од онлајн-објавувањето на одлуките е најчесто оценето со средната оценка 3 и кај судските службеници (25%), како и кај адвокатите и јавните обвинители (27%).
2020:
Во врска со онлајн-објавувањето на судските одлуки, 18% во 2020 и 16% во 2021 година од судиите се незадоволни, додека 75% во 2020 и 54% во 2021 година се задоволни од начинот на кој се врши објавувањето.
Во поглед на прашањето „Што недостига при пребарувањето“, дадени се следните забелешки: да се унапреди дизајнот на порталот, не постои можност за пребарување, не се ставени сите судски одлуки, недостигаат алатки за пребарување по разни основи, податоци за предмет, број и тешко се пребарува по број.
Со оглед на природата на вонредната состојба и задолжителните безбедносни мерки, сите судови во земјата во согласност со својата надлежност постапуваа на нејавна седница и без одржување расправи. Постапувањето по предмети што не се итни се одржуваа само доколку се исполнети условите за заштита по здравјето на судиите, судската служба, странките и другите учесници во постапката, притоа почитувајќи ги мерките за дистанцирање и носење на заштитна опрема. Заради настанатите околности, значајно е да се истакне дека Судскиот совет во својата одлука поттикнува користење на електронска комуникација и достава помеѓу судовите и странките како најсоодветен метод на работа во настанатата ситуација (доколку постојат технички услови), а предвидена е и можноста за извршување на определени работи од дома.

3.1. Стратешка насока: Собирање, обработка и анализа на статистичките податоци за работата на судовите и јавните обвинителства во ССРМ и СЈОРМ

Индикатори

3.1.1 Видови системи за мониторинг и евалуација на судските активностити види детали

Постојат следните видови системи:
а) Годишни извештаи за работата на судовите; Врховниот суд и апелациските судови редовни објавуваат вакви извештаи. Од 27 основни судови, само единаесет објавиле годишен извештај за работата, единаесет објавиле годишна статистика за предметите, а пет не објавиле никаков извештај за работата. Тоа е подобрување на состојбата во споредба со 2019 година, кога годишни извештаи објавиле осум основни судови, седум објавиле само годишна статистика за предметите, пет не објавиле никаков извештај за работата, а другите само месечна статистика.
б) Индикатори за резултати и квалитет; постои Методологија за судска статистика, но извештаите на судовите и Судскиот совет не содржат податоци за вредноста на индикаторите предвидени со методологијата (со исклучок на индикаторот за вкупен заостаток на предмети). Во извештаите се застапени следниве параметри и индикатори: број на примени предмети, решени предмети, нерешени предмети, стари предмети, предмети или нивна категоризација според староста, број на одложени предмети, статус на човечки ресурси, информатичка технологија. Не се застапени други битни показатели, на пример: стапка на решавање, време потребно за решавање на заостатокот на предмети, просечна старост на решените
или на нерешените рочишта. Иако методологијата декларира дека ќе овозможи добивање на споредливи информации и за квалитетот, сепак впечаток е дека квалитетот се согледува претежно низ призма на траењето на постапките, како и споредбите за отстапките на времетраењето од законските рокови за траење на постапките.
в) ИТ-систем за управување со предмети. Софтверот АКМИС е инсталиран во сите судови и со него се врши евиденција, распределба и следење на движењето на судските предмети во работата.
г) ИТ-систем за генерирање статистика за судските активности. Постои софтвер за судска статистика, што е инсталиран во Судскиот совет, за чијашто функционалност е потребно целосно и точно внесување податоци во АКМИС. Анкетираните одговориле дека информативниот судски систем (АКМИС) има или делумно има пет вида податоци, но различните ставови на испитаниците по ова прашање може да се должат на различната запознаеност на судските службеници со податоците што ги собира системот, разлики меѓу службениците во однос на параметрите што во практиката редовно ги внесуваат во него, како и разлики во квалитетот на внесувањето меѓу одделните службеници.
д) Специјализиран судски персонал за мониторинг и евалуација.
ѓ) Анкети спроведени меѓу судските корисници и правните професионалци.

3.2. Стратешка насока: Зајакнување на капацитетите за односи со јавноста

Индикатори

3.2.1 Стандарди за давање информации за случаите на странките види детали

2019:
Околу 46% од испитаните граѓани се задоволни од дадената информација од страна на судот за датум, време и број на сала за судење по предметот, а околу 28% се незадоволни и 18% не се ниту задоволни ниту незадоволни. 41% се делумно или целосно задоволни од информацијата во која фаза е постапката по нивниот предмет, околу 35% се незадоволни, а 21% не се ниту задоволни ниту незадоволни. Во однос на информацијата за одложување рочиште, 38% од испитаниците се задоволни од добиената информација, 37% се незадоволни од неа и 15% не се ниту задоволни ниту незадоволни. 44% од испитаниците се задоволни од достапноста на документацијата на судот за нивниот предмет, додека 33% се незадоволни од достапноста, а 20% не се ниту задоволни ниту незадоволни.
2020:
Околу 43% од испитаните граѓани се задоволни од дадената информација од страна на судот за датум, време и број на сала за судење по предметот, а околу 16% се незадоволни и 18% не се ниту задоволни ниту незадоволни.
 

3.2.2 Отвореност на постапките за јавноста и капацитет на судниците за сместување види детали

2019:
Во новиот објект на Кривичниот суд во Скопје – каде што се одвиваат постапките за кои обично има најголем интерес на национално ниво – условите за јавноста се подобрени, но често медиумите и јавноста кои се присутни на судењата не се во можност да ги следат поради озвучувањето што е исклучено. Во извештајот ,,Мониторинг бриф: Правосудство: Актуелни судски постапки" од ноември 2019 година, Коалицијата „Сите за правично судење“ констатира дека на рочиште за предметот „ТОРТУРА“ КБР. 1959/17, јавноста и стручната јавност биле исклучени при прикажување на една видеоснимка, без судот да образложи основа за тоа.
2020:
Охрабрувачки е што судовите дури и кога согласно законските одредби носат решенија за исклучувањето на јавноста од судските постапки, најчесто дозволуваат присуство на стручната јавност, вклучително и набљудувачите на постапките. Сепак, во октомври 2020 г. забележани се случаи на нерестриктивно исклучување на јавноста и стручната јавност од судските рочишта, врз основа на Протокол за спроведување мерки за заштита од КОВИД-19 во судовите, а со образложение дека нема доволно простор за да се обезбеди соодветна физичка дистанца помеѓу лицата. Коалицијата „Сите за правично судење“ реагираше дека Здружението на судии, што го изготвило Протоколот, нема надлежност да носи обврзувачки акти за сите судови во земјата, а мерките во Протоколот оставаат широк простор судиите да ја ограничат, па дури и целосно да ја отстранат јавноста од постапките, спротивно на законските, уставните и меѓународните одредби што се однесуваат на правото на фер судење.
 

3.2.3 Достапност на обуки за вработени во судовите за различни видови на комуникација види детали

2019:
Во 2019 година, 62% од вкупниот број претседатели на судови (21 од 34) учествувале на специјализирана обука за односи со јавноста (специјализирана обука за претседатели на судови), а 3% (14) од преостанатите судии учествувале на обука за односи со јавноста.
2020:
Во текот на 2020 година членовите на Судскиот совет и стручната служба ги зајакнаа капацитетите за односи со јавност преку обуките за ефективна комуникација со јавност во рамките на програмата за зголемување на транспарентноста, отчетноста и ефективноста на Советот спроведувана од Институтот за човекови права. Во текот на 2020 година реализирани се и други проекти за поддршка на процесот на комуникација со јавноста за потребите на Советот.
 

3.2.4 Број на објавени периодични извештаи за категоризирани трошоци на судовите види детали

2019-2020:
Објавени се следните годишни извештаи: 1) Годишниот извештај на Судскиот совет и за 2019 и за 2020 година содржи поглавје посветено на расходите на судската власт, категоризирани на: плати и надоместоци, стоки и услуги, трансфери и капитални расходи; 2) Приказ на расходите по овие категории е даден и во Извештајот за реализацијата на судскиот буџет за 2019 и 2020 година, но во него е претставен и преглед на расходите по буџетски програми, како и по буџетски ставки и потставки.

3.3. Стратешка насока: Изедначување на формата на годишните извештаи за работа на судовите, јавните обвинителства, ССРМ и СЈОРМ

Индикатори

3.3.1 Напредок на процесот на ревидирање на методологијата за судска статистика види детали

2019:
Не е објавена ревидирана методологија за судска статистика; со преглед на објавените годишни извештаи за работата на судовите можат да се согледаат разлики во нивната структура, а тие не содржат податоци за вредноста на индикаторите предвидени со методологијата (со исклучок на индикаторот за вкупен заостаток на предмети), како и за времетраењето на постапките според видови граѓански предмети, односно основи за кривични предмети и период на решавање, односно траење на одделни фази во постапките, исходи и мерки по кривичните предмети. Овие констатации се применливи и за годишниот извештај на СС, каде што дополнително нема податоци за изземањата по судови, како и за решени предмети по пат на медијација во граѓанска постапка. Сепак, во извештајот на СС се дава преглед на состојбата со стари предмети во категориите на нивна старост.
2020:
Не е објавена ревидирана методологија за судска статистика; со преглед на објавените годишни извештаи за работата на судовите можат да се согледаат разлики во нивната структура, а тие не содржат податоци за вредноста на индикаторите предвидени со методологијата (со исклучок на индикаторот за вкупен заостаток на предмети), како и за времетраењето на постапките според видови граѓански предмети, односно основи за кривични предмети и период на решавање, односно траење на одделни фази во постапките, исходи и мерки по кривичните предмети.
 

4.1. Стратешка насока: Координација на реформата во правосудниот сектор

Индикатори

4.1.2 Постоење на функционална единица или персонал во Судскиот совет и Министерството за правда за анализа и истражување види детали

2019:
Судскиот совет и Министерството за правда немаат доволно персонал за анализа и истражување.
2020:
Според објавениот Правилник за систематизација на работните места во Министерството за правда (пречистен текст), на страницата на Министерството за правда, новата систематизација што е со важност од 24.02.2021 година, предвидува одделение за организација на правосудните органи и следење на реформата во правосудниот сектор. Ова одделение за организација на правосудните органи и следење на реформата во правосудниот сектор, во чијашто надлежност, меѓу другото, е и водење на статистички податоци и изготвување анализи и статистички извештаи, прибирање и обработка на податоци за работата на судовите и јавните обвинителства е утврдено со Правилникот бр. 01-5602/1 од 31.12.2019 година, иако во помал обем беше утврдено и во претходниот правилник
 

4.1.3 Зачестеност на консултации за законски измени што директно влијаат врз правосудството види детали

2019:
Најголем дел од судиите (54%) и адвокатите (64%) одговориле дека Владата само понекогаш ги консултира кога станува збор за иницирање на законски измени што директно влијаат врз правосудството. За разлика од тоа, обвинители најчесто (48%) одговориле дека ретко се консултирани.
2020:
Најголем дел од судиите (42%) во 2020 и 39% во 2021 година и адвокатите (64%) во 2020 и 35% во 2021 година одговориле дека Владата често или понекогаш ги консултира кога станува збор за иницирање на законски измени што директно влијаат врз правосудството. За разлика од тоа, обвинителите најчесто одговориле дека ретко се консултирани.

4.1.4 Капацитет за ефикасно буџетирање на судовите и јавните обвинителства види детали

2019:
Капацитетот за ефикасно буџетирање од страна на судовите, адвокатите и јавните обвинители најчесто (30%) го оценувале со оценка 4 на скала од 1 до 5, каде што 5 е најдобра оценка, а 26% дале средна оценка 3. Најниски оценки (1 и 2) дале 28% од испитаниците.
 
Капацитетот за ефикасно буџетирање од страна на јавните обвинителства, адвокатите и јавните обвинители најчесто (35%) го оценувале со најслабата оценка 1, а 27% дале средна оценка 3.
2020-2021:
Капацитетот за ефикасно буџетирање од страна на судовите, адвокатите и јавните обвинители најчесто (30% во 2020 година), односно 25,6% во 2021 го оценувале со оценка 4 на скала од 1 до 5, каде што 5 е најдобра оценка, а 26%, односно 25% во 2021 година дале средна оценка 3. Најниски оценки (1 и 2) дале 28% од испитаниците во 2020, односно 19% во 2021 година.
 

4.1.5 Промена во состојбата со стратешкото планирање и креирањето политики во секторот види детали

2019:
Адвокатите и судските службеници најчесто одговориле дека од 2017 до 2020 година нема промена во состојбата со стратешкото планирање и креирањето политики во секторот (49% и 37%, соодветно). Судиите најчесто оцениле дека состојбата е подобрена (48%), а сепак значајни 44% оцениле дека нема промена.
2020-2021:
Адвокатите и судските службеници најчесто одговориле дека од 2017 до 2020 година нема промена во состојбата со стратешкото планирање и креирањето политики во секторот (49% во 2020 и 52% во 2021 година и 37% во 2020 и 24% во 2021 година соодветно). Судиите најчесто оцениле дека состојбата е подобрена.

4.1.1 Постоење на функционална единица или персонал во Судскиот совет и Министерството за правда за стратешко планирање, мониторинг и координација на реформата види детали

2019:
Судскиот совет и Министерството за правда немаат доволно персонал за стратешко планирање, мониторинг и координација на реформата.
2020:
Согласно Акцискиот план во рамките на Стратегијата се предвидува мерката Формирање на посебна единица во рамките на МП со цел координирање, следење и усогласување на сите реформски активности, што подразбира измена на правилникот за систематизација и организација на работни места на МП, а индикатор за успешно спроведена цел претставува формирана и функционална организациска единица во МП. Според објавениот Правилник за систематизација на работните места во Министерството за правда (пречистен текст), на страницата на Министерството за правда, новата систематизација, што е со важност од 24.02.2021 година, предвидува одделение за организација на правосудните органи и следење на реформата во правосудниот сектор, а такво одделение е предвидено и во претходните правилници за внатрешна организација на Министерството за правда.

4.2. Стратешка насока: Следење на имплементацијата на Стратегијата

Индикатори

4.2.1 Број на спроведени дебати со засегнати страни за резултатите од имплементацијата на стратегијата види детали

2019:
Во 2019 година беа одржани четири седници на Советот за имплементација на стратегијата за реформи во правосудството, каде што претставници на засегнатите страни дебатираат за постигнатите резултати и носат препораки за идното спроведување на Стратегијата.
2020:
Согласно Акцискиот план во рамките на Стратегијата се предвидува мерката Формирање тело
предводено од Претседателот на Владата на РМ, кое преку редовни координации и следење на податоците добиени од МП и индикаторите од акцискиот план ќе придонесе на носење на соодветни заклучоци на владата за реализација на стратешките цели и насоки.
Во текот на 2018 година формиран е Совет за следење на имплементација на Стратегијата за
реформа на правосудниот сектор (2017-2022).Во 2020 година, поради состојбата со КОВИД-19, како и поради одржувањето на предвремените парламентарни избори и претходното функционирање со техничка влада, првата седница на Советот се одржа на крајот на декември 2020 година.

4.2.2 Број на препораки произлезени од дебатите за преземање на корективни мерки види детали

2019:
Идентификувани се препораки поврзани со шест области.
2020:
Препораките што произлегуваат од Советот за реформа во правосудниот сектор се однесуваат на доследна примена на донесените законски решенија, надминување на пречките што придонесоа за доцнење на реализацијата на активностите што произлегуваат од Акцискиот план и Стратегијата, како и донесување на подзаконските акти од страна на Советот на јавни обвинители што се однесуваат на работата на јавните обвинители.

5.1. Стратешка насока: Оптимизација на судската мрежа

Индикатори

5.1.1 Број на одржани дебати за оптимизација на судската мрежа види детали

2019:
Анализата на судската мрежа во Република Македонија беше презентирана на десеттата седница на Советот за следење на имплементацијата на Стратегијата за реформи на правосудниот сектор, што се одржа на шести февруари 2019 година.
2020:
 

5.1.2 Број и имплементација на препораките за оптимизација на судската мрежа види детали

2019:
Во декември 2018 година, во рамките на Министерството за правда, направена е „Анализа на судската мрежа на Република Македонија“. Во насока на рационализација на судовите, како што е наведено и во анализата, потребна е подетална анализа за секој суд поединечно, што до овој момент не е направена. Со измените и дополнувањата на Законот за судовите од 2019 година, а врз основа на оваа анализа, Основниот суд во Гевгелија, Основниот суд во Кавадарци и Основниот суд во Кичево од 2020 година се судови со проширена надлежност.
 
Во правец на утврдување на реалниот потребен број судии и судови, покрај изготвената Анализа на судската мрежа во РМ (за основните судови), изготвени се и Функционална анализа на апелациските судови и Функционална анализа на Врховниот суд на РСМ.
2020:
 

5.2. Стратешка насока: Самостоен и одржлив судски буџет, конзистентен на законската определба од бруто националниот доход

Индикатори

5.2.1 Трошоци за судовите види детали

2018:
0,28% од БДП
Пресметано по жител, се бележи зголемување на 885 денари по жител.
2019:
0,29% од БДП
Пресметано по жител, се бележи зголемување на 990 денари по жител.
2020:
0,29% од БДП во 2020 г., што е намалување во споредба со 0,31% од БДП во 2019 година

5.2.2 Критериуми за утврдување на судскиот буџет види детали

2019:
Иако постои независен судски буџетски совет, сепак судството не успева да го оствари потребното ниво на финансирање. Како илустрација може да се наведе дека во 2019 конечно одобрениот буџет на судската власт е само 66% од бараното што се засновало на реалните потреби на единките-корисници на судската власт.
2020:
Иако постои независен судски буџетски совет, сепак судството не успева да го оствари потребното ниво на финансирање. Како илустрација, во 2020 година конечно одобрениот буџет на судската власт е само 60% од бараното.
 

5.2.3 Структура на судскиот буџет види детали

2019:
Забележливо е доминантното учество од 72% на категоријата 40 – плати и надоместоци од плати, а сепак се бележи намалување во однос на 2018 година, кога оваа категорија изнесувала речиси 80%. Категоријата 42 – стоки и услуги, што во вкупниот буџет учествува со 12,76%, е недоволна за расчистување на сите потреби што произлегуваат од редовната работа на судовите. Споредено со структурата на буџетот на земјите од Европската унија, учеството на капиталните расходи (7,25%), каде што се вклучени и вложувањата во компјутерската и софтверската модернизација, не е на потребното ниво. Сепак се бележи зголемување на учеството на оваа категорија во однос на 2018 година, кога таа била само 4,07%. Трансферите се 7,76%.
2020:
Забележливо е доминантното учество на платите и надоместоците од плати: 81% во 2020 г., 72% во 2019 г. и 80% во 2018 година. Стоките и услугите во вкупниот буџет учествуваат со речиси 13%, што според Судскиот буџетски совет е недоволно за подмирување на сите потреби што произлегуваат од редовната работа на судовите. Во 2020 година е драстично намалено учеството на капиталните расходи – од 7,3% во 2019 г. на 3,1% во 2020 година. Капиталните расходи дури и на нивото од 2019 година беа оценети како недоволни од Судскиот буџетски совет. Се бележи и преполовување на трансферите од 7,8% во 2019 на 3,4% во 2020 година.

5.2.4 Процент на покриеност на реалните трошоци за спроведување на правдата од годишните судски буџети види детали

2019:
Во 2019 година, конечно одобрениот буџет на судската власт е само 66% од бараното што се засновало на реалните потреби на единките-корисници на судската власт. Тоа е подобрување во споредба со 2018 година, кога оваа покриеност била 64%.
2020:
Во 2020 година, конечно одобрениот буџет на судската власт е само 60% од бараното што се засновало на реалните потреби на единките-корисници на судската власт. Во 2019 г. овој индикатор изнесувал 66%, а во 2018 година оваа покриеност била 64%.

5.3. Стратешка насока: Зголемување на кадарот во јавнообвинителската служба

Индикатори

5.3.1 Стапка на продуктивност види детали

2018:
104 решени кривични пријави по обвинител.

2019:
89 решени кривични пријави по обвинител.

2020:
122 решени кривични пријави по обвинител.

6.1. Стратешка насока: Правилно постапување со зајакнување на правата на одбрана и заштита на човековите права во кривичната постапка

Индикатори

6.1.1 Задоволство на странките во однос на можноста дадена од страна на судот на секоја од странките за презентирање на своите докази и да ги оспорува доказите на спротивната странка види детали

2019:
Дури 98% од испитаните граѓани (учесници во кривични постапки) сметаат дека е важно секоја странка да добие можност да ги презентира своите докази за случајот и да ги оспори тие на другата страна. 41% од испитаниците се релативно задоволни (дале оцена 5 или 4) од можноста за презентирање и оспорување на доказите што ја имаат, додека 32% се релативно незадоволни (дале оцена 1 – најнезадоволни или 2).
2020:
Околу 52% од испитаните граѓани се задоволни (оценка 5 и 4) од дадената можност пред судот да ги претстават своите докази, 20% се незадоволни, а 25% не се ниту задоволни, ниту незадоволни.

6.1.2 Перцепција на странките за тоа колку судиите и обвинителите ги почитуваат правата на обвинетите и жртвите види детали

2019:
Околу 90% од испитаниците целосно или делумно се согласуваат дека обвинителите и судиите ги почитуваат правата на обвинетите и оштетените во постапките, наспроти околу 10% кои не се согласуваат.
2020:
Околу половина од испитаните граѓани (49%) не се согласуваат или воопшто не се согласуваат дека судиите и обвинителите ги почитувале правата на обвинетите или оштетените. Повеќе од половина од испитаниците (51%) целосно или делумно се согласуваат дека правата на обвинетите биле почитувани.
 

6.1.3 Перцепција на странките за тоа дали судовите ги третираат луѓето фер и непристрасно без оглед на приход, етничка припадност, социјално потекло, пол и религија види детали

2019:
58% од испитаните граѓани целосно или делумно се согласуваат дека судиите се однесувале еднакво со луѓето независно од нивните примања, потекло, пол и религија, а 41% не се согласуваат со ова.
60% од испитаните граѓани се согласуваат дека судскиот персонал се однесувал еднакво со луѓето независно од нивните примања, потекло, пол и религија, а 40% не се согласуваат.
2020:
Дека судиите се однесуваат еднакво (оценка 4 и 5) кон странките во судот сметаат 59,8% од испитаните граѓани.
Слични се и оценките за судските службеници, за кои дека се однесувале еднакво со странките независно од нивните примања, потекло, пол и религија се изјасниле 62% од испитаните граѓани.

6.1.4 Перцепција на странките за тоа дали жените кои се жртви на сексуално и друго родово насилство се третирани фер од судовите види детали

2019:
Во однос на правата на учесниците во постапката испитувавме и колку тие се почитуваат во предмети за сексуално и друго родово насилство. Дури 53% од адвокатите и обвинителите работеле на вакви предмети. Испитаниците кои работеле на вакви предмети беа дополнително прашани дали се согласуваат дека жените кои се жртви на сексуално и друго родови насилство се третирани фер во постапката. Најголем дел од нив, 62%, целосно се согласуваат дека жените биле третирани фер во постапката. 38% делумно се согласуваат.
2020:
Анкетираните адвокати и јавни обвинители, од кои 72% сметаат дека жените жртви на насилство се фер третирани во текот на постапките. Од нив, 36% целосно се согласуваат, додека 36% делумно. 67% од анкетираните адвокати не се изјасниле за ова прашање.
 

6.1.5 Перцепција на странките за почитувањето на презумпцијата за невиност види детали

2019:
40% од испитаните граѓани се целосно или делумно задоволни од почитувањето на презумпцијата на невиност од страна на судот, а 36% се незадоволни, додека 14% не се ниту задоволни ниту незадоволни.
30% од испитаните граѓани се задоволни од почитувањето на презумпцијата на невиност од страна на јавното обвинителство, а 39% се незадоволни, додека 8% не се ниту задоволни ниту незадоволни.
19% од испитаните граѓани се задоволни од почитувањето на презумпцијата на невиност од страна на медиумите, а 50% се незадоволни, додека 10% не се ниту задоволни ниту незадоволни.
2020:
Граѓаните во анкетата се изјасниле дека речиси еднакво се задоволни од тоа како се почитува
презумпцијата на невиност од страна на судот, јавното обвинителство и медиумите. Тие ги оценуваа институциите со оценки на скала од 1 до 5, каде што 1 претставува најнезадоволни, а 5 најзадоволни. Сепак, граѓаните се најзадоволни од почитувањето на презумпцијата на невиност од страна на судот, за што се изјасниле 50% од нив (оценето со оценки 4 и 5), малку помал дел од нив (42%) сметаат дека медиумите ја почитуваат презумпцијата на невиност, додека најмал дел од нив (39%) се задоволни од тоа како јавното обвинителство ја почитува презумпцијата на невиност.

6.1.6 Перцепција за тоа дали судиите се слободни да носат одлуки без директно или индиректно мешање на Владата или политичарите види детали

2019:
Најголем дел од адвокатите и јавните обвинители (47%) сметаат дека извршната власт често им се меша на судиите во судските одлуки, а 34% навеле дека тоа често го прават и пратениците.
Во најголем број, судиите навеле дека не се соочуваат со мешање при донесувањето на одлуките, и тоа од претседателот на судот (каде што 93% од испитаниците одговориле дека тоа се случува никогаш или ретко), граѓанските организации (каде што 83% од испитаниците одговориле дека тоа се случува никогаш или ретко), претставниците на други држави (каде што 80% од испитаниците одговориле дека тоа се случува никогаш или ретко) и претставници на меѓународните организации (каде што 81% од испитаниците одговориле дека тоа се случува никогаш или ретко). Во однос на другите чинители што се обидуваат да влијаат врз одлуките, 86% одговориле дека постојат такви.
2020:
73,2% од анкетираните судии сметаат дека никогаш или ретко други лица им се мешаат при донесување на одлуките. Истото мислење го делат 47,7% од јавните обвинители и 44,4% од адвокатите. Судиите (9,6%) сметаат дека понекогаш има мешање при донесување на одлуките, за што се изјасниле и 12,3% од јавните обвинители и 21,7% од адвокатите. Со „не знам“ и „немам одговор на ова прашање“ одговориле 17,2% од судиите, 38,5% од јавните обвинители и 18% од адвокатите. Интересно е дека 1,5% од обвинителите и дури 15,9 од адвокатите сметаат дека има редовно мешање во одлуките на судиите.

6.1.7 Број на планирани обуки за судии и јавни обвинители фокусирани на зајакнување на правата на одбрана и заштита на човековите права во кривичната постапка види детали

2019:
Бројот на планирани обуки во 2019 година за судии и јавни обвинители фокусирани на зајакнување на правата на одбрана и заштита на човековите права во кривичната постапка изнесува 9.
2020:
Бројот на планирани обуки во 2020 година за судии и јавни обвинители фокусирани на зајакнување на правата на одбрана и заштита на човековите права во кривичната постапка изнесува девет и е ист како и планираните обуки за 2019 година.

6.1.8 Број на реализирани обуки за судии и јавни обвинители фокусирани на зајакнување на правата на одбрана и заштита на човековите права во кривичната постапка види детали

2019:
Бројот на реализирани обуки во 2019 година за судии и јавни обвинители фокусирани на зајакнување на правата на одбрана и заштита на човековите права во кривичната постапка изнесува 8.
2020:
Бројот на реализирани обуки во 2020 година за судии и јавни обвинители фокусирани на зајакнување на правата на одбрана и заштита на човековите права во кривичната постапка изнесува осум, односно реализирани се ист број обуки како во 2019 година. Сепак, ваквите теми се дискутирани и опфатени и на други обуки што ги организира АСЈО.

6.2. Стратешка насока: Подобрување на системот за правда на децата

Индикатори

6.2.1 Вкупен број деца на возраст од 14 до 18 години кои издржуваат заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од една година види детали

Заклучно со февруари 2020 година три деца на возраст од 14 до 18 години кои издржуваат заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од една година во Воспитно-поправен дом Тетово.

6.2.2 Вкупен број деца на возраст од 14 до 18 години кои издржуваат заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од три години види детали

2019:
Заклучно со февруари 2020 година нема деца на возраст од 14 до 18 години кои издржуваат заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од три години во Воспитно-поправен дом Тетово.
2020:
Од февруари 2020 година заклучно со февруари 2021 година само едно дете на возраст од 14 до 18 години издржува заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од три години.

6.2.3 Вкупен број млади на возраст од 18 до 23 години кои издржуваат заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од три години види детали

2019:
На испратеното барање испратено до УИС, што гласеше „Вкупен број млади на возраст од 18 до 23 години кои издржуваат заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од три години“, беше одговорено дека вкупно три деца на возраст од 14 до 23 години извршуваат мерка во Воспитно- поправниот дом Тетово подолго од една година.
2020-2021:
На второто барање за слободен пристап (испратено во март 2021) беше одговорено дека вкупно две деца на возраст од 18 до 23 години издржуваат заводска мерка во воспитно-поправен дом подолго од три години.

6.2.4 Вкупен број деца-жртви на кривични дела кои добиле бесплатна правна помош во текот на годината види детали

2018:
До Министерството за правда не се доставени барања за одобрување на бесплатна правна помош на деца-жртви на кривични дела.
2019:
До Министерството за правда не се доставени барања за одобрување на бесплатна правна помош на деца-жртви на кривични дела.
2020:
Согласно член 39 став 1 од Законот за бесплатна правна помош, предвидено е дека „одредбите од овој закон за правилата на постапката за одобрување на секундарна правна помош не се применуваат во обезбедувањето на правна помош на дете согласно одредбите на Законот за правда за децата“. Во став 2 од истиот закон е наведено дека „кога правната помош се дава на деца во постапките пред центарот за социјална работа и Министерството за внатрешни работи во согласност со одредбите од Законот за правда за децата, Министерството има обврска само да врши исплата на доставениот трошковник од страна на адвокатот“. Согласно овие одредби до Министерството за правда се доставени 44 трошковници за 2020 година. Во постапките биле застапувани вкупно 13 деца. Едно дете е застапувано во 31 постапка, едно дете во две постапки и 11 деца во по една постапка.

6.2.5 Број и профил на слушатели на континуирана обука во АСЈО кои поминале обука за постапување со деца-жртви види детали

2018:
Во 2018 година вакви обуки поминале 44 судии, 40 јавни обвинители, 26 стручни соработници од судовите и обвинителствата, 13 адвокати и 2 слушатели на почетна обука.
2019:
Во 2019 година ваква обука во АСЈО поминале 8 судии, 12 јавни обвинители, 2 стручни соработници од судовите и обвинителствата и 15 претставници од Министерството за внатрешни работи.
2020:
Во 2020 година обуки кои се однесуваат на жртви во кои спаѓаат и деца жртви поминале вкупно
449 лица од кои 184 судии, 196 јавни обвинители, 33 службеници, 7 адвокати, 4 претставници на
Министерството за внатрешни работи, 22 слушатели на почетна обука и тројца други учесници.
 

6.2.6 Број на одржани обуки во рамките на континуираната обука во АСЈО кои се однесуваат на постапување со деца- жртви види детали

2018:
Во 2018 година се организирани седум настани, од кои шест советувања и една обука за обучувачи.
2019:
Во 2019 година се организирани две советувања.
2020:
Во 2020 година се организирани 17 обуки што се однесуваат на жртви во кои спаѓаат и деца-жртви.

7.1. Стратешка насока: Превенција наспроти репресија како основна цел на прекршочната постапка

Индикатори

7.1.1 Учество на превентивни мерки (решение, едукација) наспроти репресивни мерки (глоба, порамнување, прекршочна пријава) во вкупниот број на изречени мерки по инспекциски надзор види детали

2019:
Превентивните мерки (решение, едукација) убедливо доминираат наспроти репресивни мерки (глоба, порамнување, прекршочна пријава) во вкупниот број на изречени мерки по инспекциски надзор со 85%.
2020:
Изменет е начинот на водење статистика од Инспекцискиот совет, па не може да се пресмета вредноста на индикаторот.

7.1.2 Процент на предмети со покрената постапка за порамнување види детали

2019:
Постапката за порамнување почесто се применува (64%) наспроти покренувањето на прекршочна пријава.
2020:
Изменет е начинот на водење статистика од Инспекцискиот совет, па не може да се пресмета вредноста на индикаторот.

8.1. Стратешка насока: Воспоставување стабилен граѓанско правен систем преку пополнување на постоечките правни празнини и негово усогласување со европските стандарди и современите општествени текови

Индикатори

8.1.1 Перцепција на странките за тоа дали судовите ги третираат луѓето еднакво без оглед на приход, национално или социјално потекло, пол или религија види детали

2019:
Мнозинство од испитаните граѓани целосно или делумно се согласуваат дека судиите и судскиот персонал се однесувале еднакво со луѓето независно од нивните примања, национално или социјално потекло, пол или религија.  Околу третина од граѓаните не сметаат дека постои еднаков третман.
Адвокатите целосно или делумно се согласуваат дека судиите и судскиот персонал не дискриминираат.  Сепак, речиси 13% не сметаат дека постои еднаков третман.
2020:
Мнозинството од граѓаните-испитаници целосно или делумно се согласуваат дека судиите и судскиот персонал се однесувале еднакво со луѓето независно од нивните примања, национално или социјално потекло, пол или религија. Во 2019 година 63% имаат вакво мислење за судиите, а 64% за судскиот персонал. Во 2020 година 46,5% имаат такво мислење за судиите и 48% за судскиот персонал.

8.1.2 Задоволство на странките од можноста пред судот да ги презентираат своите докази и да ги оспорат тие на другата странка види детали

2019:
59% од испитаните граѓани биле релативно задоволни од тоа како им било овозможено да презентираат докази, 14% биле релативно незадоволни, а 23% не биле ни задоволни ни незадоволни.

63% од испитаните адвокати биле релативно задоволни од тоа како им било овозможено да презентираат докази, а 38% не биле ни задоволни ни незадоволни.
2020:
58% во анкетата спроведена во 2020 година и 41% во 2021 година биле релативно задоволни од тоа како им било овозможено да презентираат докази, 15% биле незадоволни, а 25% не биле ни задоволни ни незадоволни.

8.1.3 Задоволство на странките од тоа како судијата ги сослушал сведоците види детали

2019:
53% од испитаните граѓани биле релативно задоволни од тоа како судијата ги сослушал странките, 16% биле релативно незадоволни, а 18% не биле ни задоволни ни незадоволни.
 
Половина од адвокатите биле релативно задоволни од тоа како судијата ги сослушал странките, а другата половина не биле ни задоволни ни незадоволни.
2020-2021:
53% од испитаните граѓани кои учествувале во граѓанска судска постапка биле релативно задоволни од тоа како судијата ги сослушал странките во анкетата во 2020 година, додека во анкетата во 2021 година задоволството е малку покачено, односно 56% од граѓаните искажале релативно задоволство, додека 4% се незадоволни, а 25% не биле ниту задоволни ниту незадоволни, според резултатите во анкетата од 2021 година.

8.1.4 Задоволство на странките од времетраење на постапката види детали

2019:
45% од испитаните граѓани кои учествувале во граѓанска судска постапка не се задоволни од нејзиното времетраење. Како главна причина за незадоволство од времетраењето на постапката меѓу оние граѓани кои изразиле незадоволство се долгите временски периоди меѓу закажаните рочишта. Граѓаните се незадоволни и поради честото одложување на рочиштата. 
Најголем дел од испитаните адвокати (44%) го оцениле со 3 нивното задоволство од времетраењето на судските постапки на скала од 1 до 5. Дури 63% од испитаниците имале три до пет одложени, односно неодржани рочишта за последниот граѓански предмет за кој се појавиле во основниот суд. 12% од испитаниците имале повеќе од пет одложувања или
неодржувања на судски рочишта. Само 6% од прашаните адвокати и обвинители немале ниту едно одложување. Адвокатите беа прашани и за најчестите причини за одолжување на судските постапки. Трите врвни причини што често или повремено доведуваат до одолжување на граѓанските постапки се слабости во законите (88%),75 враќање на предметите на повторно одлучување во основниот суд (75%) и опструкции од странските во постапката (56%).
2020-2021:
45% од испитаните граѓани во 2020, односно 40% во 2021 година кои учествувале во граѓанска судска постапка не се задоволни од нејзиното времетраење. Како главна причина за незадоволство од времетраењето на постапката меѓу оние граѓани кои изразиле незадоволство се долгите временски периоди меѓу закажаните рочишта и честото одложување на рочиштата, и во двете анкети.

8.1.5 Број на судови на чиишто интернет-страници јасно се истакнати податоците за потребните трошоци за водење на постапките види детали

2019:
Врховниот суд и апелациските судови немаат објавено вакви податоци.

Во однос на трошоците за разни потврди, уверенија или заверки: 13 основни судови имаат објавено трошоци и податоци за уплатни сметки; еден има објавено трошоци, но има информации за уплатни сметки само за уверенија од казнена евиденција; пет објавиле трошоци и уплатни сметки за дел од уверенијата; и три објавиле само уплатни сметки, но не и информации за трошоците. Пет основни суда не објавиле никакви информации за овие трошоци.
 
Во однос на трошоците за други постапки и паушали: два основни суда објавиле трошоци и податоци за уплатници; еден објавил само информации за трошоците, но не и уплатните сметки; осум објавиле само уплатни сметки, но не и информации за трошоците; еден објавил податоци само за оставинската постапка; 15 основни судови не објавиле никакви информации.
2020: